Warto mieć jedmo po drugim zwłaszcza jak własnie młodsze podrasta i ma tak rok. Mój młodszy nie umiał bawić sie grzechotkami bo miał pol roku kładłam go na podłodze ze starszym i obaj bawili sie samochodami. Młodszy maluch (poltora roku) pierwsze co mowil to bylo wlasnie brrrmmm:-) Bracia kochaja sie bardzo. Wogole mlodszy chowa sie niejako "sam" umie sie sam bawic, nasladuje starszego i wiele uczy.
Pomimo ze czesto dzeiciaki dawały mi popalic i czesto nie umiałam w jednym czasie zaspokoic potrzeb obydwu to tez zawsze twierdziłam ze o wiele lepiej radze sobie z dwojka niz z pierwszym synem jak był sam. Starszy tak mi dawał w kosc ze nie raz płakałam mezowi do słuchawki (ktory był w pracy) ze nie daje rady:p a przy dwóch jakos potrafiłam chyba lepiej sie zorganizowac.

Tylko u mnie roznica jest rok i 9 mies.

Winni, ja mam identyczne spostrzeżenia - dwójka dzieci to zdecydowanie lepsza organizacja czasu I też zauważam, że obie dziewczyny mają na siebie bardzo pozytywny wpływ. Jedna od drugiej sporo się uczą Mimo, że trudne chwile wciąż się zdarzają, to i tak ogólny bilans zawsze wychodzi nam na plus

Dobry tekst o Rodzicielstwie Bliskości. O mitach na jego temat i o tym, po co je stosować. RB

A o tym spaniu wspólnym to już niejedna dyskusja się tu chyba toczyła
i ile kobiet tyle poglądów było w tej sprawie


Ja bym chyba SIDS nie łączyła z miejscem , gdzie dziecko śpi bo najczęstszymi przyczynami tej śmierci są: niedobór serotoniny; bezdech, który występuje u każdego niemowlęcia i zazwyczaj nie jest niebezpieczny, jednak jeśli się przedłuża, rodzice powinni zareagować; wady serca dziecka; ucisk tętnicy kręgowej - podczas gdy dziecko śpi na brzuszku, gdy podnosi główkę może dojść do uciśnięcia tętnicy i odcięcia dopływu krwi do mózgu; genetyczne podłoże tego zespołu, o czym mogą świadczyć wcześniejsze przypadki SIDS w rodzinie; zakażenie bakteriami np. Escherichia coli.

więc jak dziecko ma np niedobór serotoniny czy jest zarażone e-Coli to przecież miejsce, gdzie śpi nie ma żadnego znaczenia po mojemu

a co do tego bezdechu - moich dalekich znajomych dziecko zmarło mając 3 tygodnie a spało z nimi w łóżku
po prostu żadne z nich nie słyszało, że dziecko przestało oddychać bo tego się usłyszeć nie da - bo jak niby ?
dziecko wtedy ani nie płacze, ani nie charczy ani nic
po prostu przestaje oddychać i tyle
i wg mnie nie da się tego usłyszeć niezależnie od tego czy dziecko śpi koło mnie, czy np w osobnym pokoju


tak mi się oczywiście wydaje, aczkolwiek mogę się mylić........


w każdym razie Ninka nie spała z nami w łóżku ani raz jeden [jeszcze - bo kto wie, czy to się nie zmieni ] i jakoś nie widać, aby jej bliskości i ciepła rodziców brakowało bo przytulamy się cały dzień od rana do wieczora, więc ten

no wiem, wiem o co Ci chodziło

ja podobnież nie neguję spania z rodzicami bo każdy robi jak lubi i jak mu wygodnie

tak tylko wspomniałam o tych przyczynach SIDS bo chodziło mi o to, że chyba jak ma dojść do tej śmierci to niestety dojdzie niezaleznie od tego, gdzie dziecko sie znajdować będzie

Czytałam ostatnio książke "Kiedy Twoja zlosc krzywdzi dziecko" polecam, a przytaczam ją dlatego ze jest tam przykład na koncu jak mama wyprawia do przedszkola córke
co prawda starszą os Adasia, bo chyba 6 lat, wiec sama sie ubiera itp
ale byly tam podane wskazowki_ mama po wstaniu daje jej sok pomaranczowy- by sie wzmocniła- dziecko moze marudzic bo głodne...wiec zanim dojdzie do sniadania moze sie juz b niecierpliwic
i im mniej słow tym lepiej-akurat tamta dziewczynka-zle reagowala na ponaglenie, trlumaczenie- lepsze proste przekazy-

nie mam dosiwadczenia - ale trzebaby zobaczyc o co chodz Adasiowi, nie lubi sie ubierac?? z moze chce sie bawic rano? moze ta 6.20 dla niego za wczesnie, jak o 8 wychodzicie to moze moze pospac jeszcze troche
moze za pozno idzie spac? i rano nieprzytomny?
( acha ta dziewczynka z ksiazki szla spac juz ubrana w biezlizne do przedszkola- by skrocic do minimum ubieranie- niezly sposob co?:)
Cóz 2 lata to juz gość wie czego chce a czego nie...wiec nie wiem czy da sie bez lajtowo to przejsc

mamakasi: czy dobrze zrozumiałam żylińskiego , że dziecko do 2,3 roku życia najlepiej wychowywać jednak autorytarnie i powoli wprowadzać tłumaczenie , rozmowy itp ?

Mama kasi, z czego to wywnioskowałaś? Bo ja przeczytałam go od deski do deski i nic takiego nie znalazłam...

mamakasi: Na początek zapytam, czy dobrze zrozumiałam żylińskiego , że dziecko do 2,3 roku życia najlepiej wychowywać jednak autorytarnie i powoli wprowadzać tłumaczenie , rozmowy itp ?
Bo tak małe dziecko niewiele rozumie, a granice są mu potrzebne dla dalszego, prawidłowego rozwoju. Czyli jednak zakazy i nakazy a potem tłumaczenie.

Mama Kasi - myśle, ze nie chodzi wychowanie autorytarne, ale o jasne komunikaty. W "Madrych rodzicach" jest taki rozdział właśnie, że trzeba do takich malych dzieci mówić zrozumiale dla nich. Np gdy chce wybiec na ulice mówisz stanowczo nie wolno lub Kasia stój a nie od razu monolog, bo będzie to dla niej nudne. Coś tam mama sobie gada. U nas to działa. Teraz jest starsza, coraz więcej mówi, chce aby jej więcej tłumaczyć, więc z nią rozmawiamy, ale w nagłych sytuacjach nadal stosujemy proste a skuteczne komunikaty.

Winni: Ale potem warto zawsze dodać, że boisz się, że samochód najedzie jej na nóżkę i będzie ją bardzo bolało, a Ty nie chcesz żeby ją bolała nóżka i żeby płakała.

Tak dodaje, ale najpierw jednak jasny komunikat, mała pauza i później co może się jej stać - na poziomie jaki ona rozumie.

Winni: Wydaje mi się, że dla dzieci do pewnego wieku samo słowo nie wolno jest zaproszeniem do sprawdzenia co się stanie jeśli jednak spróbuje

To zależy od charakteru danego dziecka- dla mojego brata było to właśnie zaproszeniem, ja rozumiałam, ze jak nie wolno to nie wolno.

No, to przeczytałam I wiesz, jakie mam odczucia? Że stosując taki typ wychowania jest ciężko znaleźć moment, w którym dziecko przestaje potrzebować takiego jasnego przekazu: to jest dobre, to jest złe, a zaczyna potrzebować wyjaśnień, rozmowy, partnerstwa. Ta granica jest płynna, pojawia się, tak myślę, dość wcześnie, wraz z pytaniami: a co to? Dlaczego?. Dla nas lepszym rozwiązaniem na ten czas jest właśnie nie z uzasadnieniem, dlaczego, bo mimo, że nie mówi, to bardzo wiele już rozumie.Wiadomo, że dziecko nie rodzi się ze znajomością zasad panujących w domu, społeczeństwie, życiu, tak samo uczysz, że przechodzi się po pasach, na zielonym świetle, że nie powinno się stawać na krzesłach, czy stole, jak i tego, że u nas w domu piżamę zdejmujemy zaraz po wstaniu, a zęby myjemy przed śniadaniem, na przykład. Są granice stałe i płynne, jak czasem umyje zęby po śniadaniu, nie przed, to się świat nie skończy, ale przejście na czerwonym może kosztować życie. Wiesz o co mi chodzi? Ja wolę rolę rodzica-przewodnika, osoby, która pokazuje, tłumaczy, otwiera i przybliża świat, a nie rodzica-sędziego, który w kwestiach spornych musi zawsze mieć ostatnie słowo, a dziecko jest "niższym stopniem" w hierarchii rodziny. Pewnie, że nie będę dziecka kilkuletniego pytać, czy wolno nam jechać na kilka dni na wakacje z mężem, albo czy lodówkę kupić za 1500 czy 2500 dla mnie są ważne potrzeby wszystkich członków rodziny. I to, które są zaspokajane w jakiej kolejności nie jest wyznaczane przez wiek, a przez wagę potrzeby. Jak czuję, że JA muszę, bo inaczej się uduszę () to nie zważam na jęki Małej, zostawiam ją na godzinę z Mężem i wychodzę, bo dochodzimy do wniosku, że tak będzie dla wszystkich najlepiej długofalowo. No, mam nadzieję, że Ci nie zamotałam za bardzo

Treść doklejona: 15.06.14 23:06
Noo, mniej więcej tak, jak Pan Żyliński pisze w czwartej części

A co to znaczy "lepszy wpływ"?

Cestmoi, to znaczy że przestaje robić to czego akurat nie chcę żeby robiła. Bić psa, rzucać czymś o podłogę, wkładać kamyki do buzi itp. Widzi że u mnie poziom złości wzrasta i zaraz przestaje. A jak jej tłumaczę to próbuje robić dalej to czego akurat zakazalam .

Jacaranda , to mi się trafił chyba taki "trudniejszy" egzemplarz. Kasia też głośno i dobitnie pokazuje czego chce i jak tego nie dostaje jest afera i rzucanie się na podłogę, krzyk i histeria . I uwielbia robić wszystko sama. Też rzadko się za mną ogląda i wcale się nie boi jak straci mnie z oczu (raz zrobiłam eksperyment na bezpiecznym terenie) Boję się co będzie później.
A powiedz mi jak sobie radziłaś gdy twoja córka była młodsza i rozmowa bywa niemożliwa ?

Do tegoż dążyło moje pytanie o lepszy wpływ. Czy chodzi o doraźne korzyści, czy długofalowe. Dzieciaki mają dwie potrzeby: bycia blisko (poczucia bezpieczeństwa) i bycia daleko (potrzeba autonomii). To jak dwa bieguny. Każdy czyn dziecka jest uwarunkowany tymi potrzebami. Kasia wkłada kamyki do buzi a przestaje to robić, jak na nią krzykniesz? Najpierw przeważa potrzeba eksplorowania, a po Twojej reakcji wraca do Ciebie, bo Twój krzyk zaburza jej poczucie bezpieczeństwa. Nie piszę, że to coś złego, a przedstawiam mechanizm działania, który jest notabene bardzo potrzebny i wspaniale działa w chwilach zagrożenia życia. Chcę, żebyś po prostu zrozumiała, bo kilka postów wyżej napisałam, że w tym wieku jest ważne zapewnienie bezpiecznej przestrzeni do eksploracji, poznawania świata. W tych kategoriach spojrzyj na to, co Kasia robi, w ten sposób uczy się granic Twoich, świata, innych ludzi, społeczeństwa. Wykorzystaj takie sytuacje do omawiania, rozmowy. A to, że się rzuca na podłogę, krzyczy i wrzeszczy? Wyrośnie, tylko musi zrozumieć Ciebie i to co mówisz. Pomyśl: dostałaś najnowszą zdobycz techniki do przetestowania i zaabsorbowała Cię ona w 100%. A tu przychodzi ktoś i zabiera Ci to z ręki i mówi, że to, dajmy, niebezpieczne, albo nie Twoje. Podnosi Ci się ciśnienie i już masz na końcu języka: oddawaj to!, ale powstrzymujesz się i słuchasz jego wyjaśnień. A maleńkie dziecko jeszcze nie potrafi pohamować emocji i, przypadek ekspresywny, rzuca się na podłogę, wali rękami i nogami na oślep, krzyczy i czerwienieje ze złości. To normalne też mam taki przypadek w domu a przypadki mniej charakterne są od razu gotowe na rozmowę i poziom emocji tak u nich nie wzrasta, nie ma eksplozji. Boisz się, co będzie później? Za pewne zupełnie co innego, niż sobie teraz wyobrażasz przemyśl, co i jak chcesz osiągnąć, jakie koszty są do poniesienia, spróbuj popatrzeć na zachowanie Kasi przez pryzmat jej potrzeb autonomii i bezpieczeństwa. I bądź na bieżąco, bo to w każdej chwili może się zmienić

Treść doklejona: 16.06.14 14:31
Jaca, święte słowa. Trzeba dostosować się do dziecka z modelem wychowania. Na jedne dzieci działa to, na inne będzie jak płachta na byka. Ostatnio przeczytałam, że (sparafrazuję) liczyć na to, aby ktoś obcy dał nam 100% pewną wskazówkę, co na dziecko zadziała, to tak, jakby poprosić obcą kobietę o urodzenie naszego dziecka
I świetny sposób na Twoją córkę. Widać, że chce być bardzo samodzielna i szuka rozwiązań i daje znać, czego jej potrzeba! Super!

No ja rozmawiałam, tłumaczyłam niemal od urodzenia. Myślę sobie, że nawet jak nie zrozumie treści, to przynajmniej ton będzie wskazywał na to, że się komunikujemy.
Na moją córkę działa też (niestety nie zawsze) zasada odwracania. Ponieważ jest przekorna i zakazy traktuje jako zachętę, to kiedy chcę żeby coś wykonała, czasem jej tego zakazuję (brzmi to szaleńczo, ale jest to robione na zasadzie zabawy, z przymrużeniem oka) np. "nie wolno ubierać kapci i iść do łazienki!" - zwykle za parę sekund mam Małą w łazience . Wbrew pozorom nie jest to robieniem dziecku wody z mózgu, bo mój egzemplarz jest zabójczo inteligentny i doskonale wyczuwa różnicę między powagą a żartem.
I jeszcze jedna metoda mi się przypomniała, którą w akcie desperacji zastosowałam na dziecku (tym razem starszej córci, której też się zdarzały ataki złości i histerii). Otóż kiedy się tak wściekała podeszłam do niej i powiedziałam "widzę, że się złościsz. Pokaż mi, proszę, gdzie jest ta złość?". No i dziecko w momencie się uspokoiło i wyciszyło - zaczęło szukać swojej emocji! Polecam wypróbowanie tego na sobie - można dojść do ciekawych wniosków i spostrzeżeń - dostrzec, gdzie w ciele lokalizują się różne emocje.

Jacaranda, świetne podejście. Będę próbować. I przede wszystkim obserwować mój egzemplarz.

Winni, pewnie że chce niezależne, empatyczne dziecko. Nawet za cenę "niegrzecznosci "

Cestmoi, kwestia bezpieczeństwa jest ważna ale czasem wydaje mi się że musiałbym mieszkać w gołych ścianach wyłożonych folią bąbelkową Tyle że wtedy nie było by co eksplorować . Chyba poczekam aż jej przejdzie faza np na kamyki . Piloty ostatnio odłożyła

Migg, nie chodziło mi o ideę, o ducha rodzicielstwa bliskości, a o metody, które pozwolą nam się z dzieckiem porozumieć. Nie mam siły już mysleć i pisać, mam nadzieję, że zrozumiesz, o co mi chodziło

Treść doklejona: 18.06.14 17:13
Ech, dziewczyny... Wpadam się pożalić, bo miałam przykre spotkanie dziś. Widziałam się z dwoma znajomymi, starsze ode mnie, mają już nastoletnie dzieci. Temat zszedł na wychowanie i klapsy. Według nich nie da się wychować dziecka bez klapsa i to nic złego. Dziecko ma być karne, posłuszne i mieć respekt do rodzica. Jedna opowiedziała swoją historię: jej córka miała wtedy 3 lata, wracały z przedszkola, padał deszcz, spieszyła się, żeby zdążyć na autobus. Zawsze w trakcie drogi do domu kupowały pączka w sklepie po drodze. A tym razem jej powiedziała, że nie chce dziś iść kupić, bo spieszą się, bo pada. No i córka zaczęła krzyczeć, płakać, histeria. Wróciły do domu i tam mamusia jej "wlała" (jak sama określiła). Kolejna sytuacja: mała krzyczy do mamy: zobaczysz, wróci tata i Ci wleje! Niestety się nie sprawdziło, bo mama wlała małej a tata jak przyszedł to poprawił Najgorsze w tym wszystkim jest to, że pani owymi historiami się chwaliła... I podkreślała, że córka do dziś pamięta i mają cudowną relację. Druga kobieta mówiła: no, czasem trzeba, nie mówię, aby zaraz dziecko pasem, ale jak widzisz, że Ci ucieka do gorącego piekarnika, to co zrobisz? Klapsa, żeby popamiętało, że nie wolno! Nic do pań nie trafiało, a koronnym argumentem stała się historia, którą jedna obejrzała ostatnio w telewizji: dwóch synów zakatowało matkę, bo wypędzali z niej demony. Nie docierało, że może byli chorzy psychicznie, albo pod wpływem czegoś. Nie, to stało się dlatego, że matka ich nie biła! Jako, że same mocno wierzące, na odchodnym (rozmowa miała miejsce w czasie spaceru) rzuciłam: cożeście uczynili jednemu z tych najmniejszych, mnieście uczynili. Mam nadzieję, że kiedyś te kobiety zrozumieją, że tylko skrzywdziły swoje dzieci, że to nie jest dobre ani dla jednej, ani dla drugiej strony...

Oj, Skapula, aleś odgrzebała
Punkt widzenia zależy od punktu leżenia temu na środku najciaśniej

Dziewczyny, potrzebuję porady do nieco starszego dziecka.
Celowo piszę w tym temacie, bo zależy mi właśnie, aby sprawę tę rozwiązać zgodnie z założeniami RB.
Ogólnie o RB dowiedziałam się dopiero tutaj. Zgłębiając się w temacie, mogę śmiało powiedzieć, że tak właśnie wychowywany był nasz syn.
Do tej pory było wszystko w porządku. Wyrósł nam świetny chłopak, twardo stąpający po ziemi, mający swoje zdanie. Od jakiegoś czasu coś zaczęło się jednak dziać. Syn zaczął nas okłamywać, oszukiwać, stał się "agresywny" (celowo wstawiłam cudzysłów, bo do prawdziwej agresji raczej daleko) do siostry i ogólnie mocno nerwowy. Rozmów było mnóstwo, z każdym dniem syn oddalał się od nas coraz dalej i dalej. Aż w końcu wyszło szydło z worka.

M. jest bardzo inteligentnym chłopcem. Na prośbę 4 nauczycieli jest zapisany do PPP (wizytę mamy 10.02.) aby ustalić indywidualny tok nauczania- obecnie nudzi się na lekcjach. Wszystko, jest dla niego zbyt łatwe i proste. Jest wystawiany do konkursów z uczniami starszymi o rok i zajmuje wyższe miejsca, mimo, iż nie przerabiał jeszcze ich programu. W szkole uczy się języka niemieckiego. Zapisaliśmy go do prywatnej szkoły na język angielski. Po pół roku, nauczycielka przeniosła go do grupy... gimnazjalistów (3-4 lata starsi).
W tej chwili kończą materiał przygotowujący do matury. M. zgarnia wszystkie możliwe szkolne nagrody, na każdej lekcji jest wychwalany przez nauczycieli, piszą o nim w gazetce szkolnej, mówią przez radiowęzeł i... przestało się to podobać jego kolegom. Starsi denerwują się, że "gówniarz" z nimi wygrywa, rówieśnicy znudzeni jego ciągłymi sukcesami zaczęli nazywać go "kujonem".
Bardzo to przeżywa i za wszelką cenę chce dopasować się do pozostałych. Na sprawdzianie w matematyki specjalnie pominął 2 zadania, żeby dostać czwórkę... Był z niej tak dumny, że poinformował o tym na fb. (Dzieci zamieszczają tekst typu: "pracujesz w szkole. Twoi znajomi to następujący nauczyciele: ..." M. był wymieniony jako nauczyciel z matmy. Odpisał więc, żeby go usunąć, bo już dostaje czwórki (z mega wielkim uśmiechem). Na plastykę czy technikę celowo nie przynosi materiałów- z dumą przyjmuje NP (nieprzygotowanie do lekcji).
Po zebraniu wychowawczyni poprosiła mnie na rozmowę. Powiedziała, że mały przestał chodzić na zajęcia dodatkowe, nad czym wszyscy ubolewają. Nam powiedział, że nauczyciele z tych dodatkowych zrezygnowali... Odmówił w uczestniczeniu w dwóch konkursach (miał reprezentować szkołę w konkursie literackim i przyrodniczym), nie poinformował nas o tym, mimo, że dostał karteczkę dla nas, z prośbą o podpisanie pozwolenia. Powiedział, że rodzice zgodnie z nim uznali, że on ma już za dużo na głowie i nie będzie miał czasu się do tych konkursów przygotować... Dodatkowo, za wszelką cenę próbuje się dopasować do najgorszych z zachowania chłopców z klasy. Zaczyna pyskować do nauczycieli, spóźnia się na lekcje.
Nie mam już pomysłów, jak wybrnąć z całej tej sytuacji. Wychowawczyni na moją prośbę, prowadziła dyskusję na ten temat na godzinie wychowawczej, poruszyła ten temat na zebraniu. Niestety nie bardzo pomogło.
Podczas naszych rozmów, M. potrafi się rozpłakać i wręcz prosi nas, żebyśmy wypisali go z dodatkowego angielskiego (uwielbia go! Zawsze wraca z niego rozanielony, rozmawia po angielsku), z dodatkowej matmy (zapisaliśmy go, na jego prośbę. Przyniósł mi namiar do pani i zapytał czy mógłby chodzić na takie dodatkowe lekcje, bo on lubi matmę i marzy mu się... politechnika!). Nie chce też chodzić na zajęcia dodatkowe (od razu po lekcjach nauczyciele spotykają się z najzdolniejszymi uczniami i przerabiają materiał dodatkowy).
Czasu wolnego ma mnóstwo. Nie uczy się w domu (wszystko pamięta z lekcji), zadania domowe odrabia zazwyczaj jeszcze w trakcie trwania zajęć. Ogólnie dwa razy w tygodniu ma zajęty czas do 16-stej (z angielskim). W pozostałe dni kończy o 13:30 (raz) i o 14:20 (dwa razy). To nie jest więc tak, że brak mu czasu na przyjemności, czy że cały czas siedzi w książkach czy nad zeszytem.
Kilka dni temu zapytał czy za 2 lata będzie mógł dojeżdżać do gimnazjum (30 km). Nie chciałby uczyć się tu na miejscu. Domyślam się, że ma to związek z wakacjami... Zapisaliśmy go na półkolonię, która odbywała się w tym mieście, gdzie jest to gimnazjum. M. poznał tam kilku chłopaków (starszych), z którymi nawiązał świetny kontakt. Wymieniali się książkami, mieli wspólne tematy. Widzę, że bardzo brakuje mu takiego przyjaciela... Stąd najprawdopodobniej pomysł z tym gimnazjum.

Dodatkowo poprosił, żeby przenieść go do innej klasy...
Zaproponowałam mu wspólną wizytę u psychologa szkolnego lub pedagoga, odebrał to jako ujmę i nie chce słuchać na ten temat.

Poradźcie mi, proszę, jak mogłabym mu pomóc? Zrezygnować z tego, co dotychczas sprawiało mu frajdę? Pozwolić dopasowywać się do pozostałych? Jak nakierować go w dobrą stronę, aby tak jak dawniej skupił się na tym, co sprawia przyjemność jemu?

Coś dla tych, którzy chcieliby ale się boją, że sobie wychowają potwora....
uważaj bo...

Ewa, czytałam to już wcześniej, świetne. Szczególnie to podsumowanie:
Dzieci do piątego roku życia nie potrzebują wychowywania. Potrzebują przyjaznego przewodnictwa. Kiedy dziecko ma 2 lata i chce się wspiąć na dach domu po drabinie, potrzebuje kogoś, kto powie mu: „wiesz, to jest bardzo wysoko i to niebezpieczne. Jeśli chcesz mogę iść z tobą”. Albo: „wiesz, musisz poczekać, żeby to zrobić” zamiast mówić NIE, albo karać dziecko. Tego potrzebują. I naprawdę myślę, że jedyne o czym powinni myśleć rodzice to to, że dostajesz to, co dajesz. Jeżeli dasz dzieciom przyjaźń (nie mówię o zachowywaniu się jak dziecko, co też czasem jest miłe, ale traktuj je tak, jak traktujesz najlepszego przyjaciela) – one zrobią dokładnie to samo.

Ewasmerf: dzisiaj dal mi bilet do popilnowania. wsadzilam do kieszeni i mi musial wypasc. szukam szukam - nie ma. przeprosilam piotrka za to, ze go zgubilam. a on mi na to: mamo, nic sie nie stalo. wiem ze to bylo niechcacy.

U nas jest tak samo. Ostatnio zdarzyło się, że upuściłam niechcący coś, co należy do Hani i to coś się zniszczyło. Było mi tak strasznie głupio, bo to była ważna dla niej rzecz. Popłakała, ja ją przeprosiłam, a ona mnie przytuliła i powiedziała, że to nic, bo przecież nie chciałam tego zrobić specjalnie.

Wklejam tutaj cytat pewnego wpisu o chwaleniu dzieci. Bardzo wyważony i jak dla mnie bardzo przekonujący. Dla tych, którzy chcą się utwierdzić w tym że chwalenie niekoniecznie jest ok.

Czy trzeba chwalić dziecko? Czy ono się od tego nie rozpuści? Co zrobić z rysunkami o które ono pyta? Czy chwalenie nie jest konieczne do poczucia wartości? Spróbujmy na to odpowiedzieć.
Chwalenie jest w zasadzie pewną formą nagrody. Nietypową, bo niematerialną, do tego specyficznie powiązaną z uwagą osoby ważnej i relacją z tą osobą. Różnorodność wpływu chwalenia powoduje, że w każdej sytuacji może ono działać inaczej i dziecko się go domaga z innego powodu.

Pochwała jako nagroda

Wróćmy do pierwszego zdania – jest nagrodą, więc tym samym trzeba jasno powiedzieć, że jest to czynnik zewnątrzsterowny, dziecko robi coś po to, żeby dostać nagrodę, a nie dlatego, że samo spostrzega czegoś wartość. Jeśli naszym celem jest wsparcie tego, by dziecko robiło coś dla siebie, a nie dla kogoś – to chwalenie nie jest tym, co do tego przybliża.

Oczywiście dziecko może przy okazji wpaść w nawyk robienia tej pożytecznej naszym zdaniem rzeczy, zwłaszcza, jeśli jednak jakoś zauważy, że to dla niego korzystne. Zasady dokładnie takie same jak przy nagrodach.

Jeśli chcemy, żeby dziecko potrafiło samo docenić to co robi, to przylatująca z każdym rysunkiem latorośl usłyszy pewnie „a czy Tobie się to podoba? A czy dobrze się bawiłeś przy tym rysunku?”. Nieco bardziej bałbym się motywacyjnych pogadanek „dlaczego warto rysować”, chyba, że nie chcemy więcej widzieć dziecięcych rysunków :).

„W ramach prac seminaryjnych na Wydziale Psychologii UW badano, jak nadmiar pochwał może oddziaływać na zabawę dzieci. Dzieci w wieku przedszkolnym układały wzory mozaikowe. Jedne były obdarzone tylko uwagą niewartościującą, drugie już w trakcie pracy chwalono w nieco przesadny sposób. Wzory wykonane przez obie badane grupy były jednakowo udane, dzieci, których praca nie była oceniana pochwałami, po zajęciach bawiły się dalej, natomiast przerwały ją dzieci intensywnie chwalone.”

- Hanna Olechnowicz*

Pochwała jako uwaga dorosłego

Dzieci czasami lubią pochwały, bo są one dla nich formą dawania uwagi dorosłego. Dzieci potrzebują uwagi dorosłych, bo dorośli zapewniają ich bezpieczeństwo więc przy nich można więcej spróbować. Do tego relacja z nimi jest jednym z podstawowych elementów poczucia bezpieczeństwa więc tym bardziej dziecko dzieli się ważnymi dla siebie rzeczami.

Warto jednak tutaj powiedzieć, że dzieci nie potrzebują tutaj pochwały, tylko właśnie uwagi. Niekoniecznie nadającej wartość dziełu dziecka. Zdarza się, że dzieci podchodzą i mówią co robią, pytają „mamo, tato widzisz?”, rodzic patrzy, mówi co dziecko robi bez żadnej oceny i ono zaspokojone wraca do swojego zajęcia.

W przedszkolach, rodzinach wielodzietnych, przy różnych przypadkach we wcześniejszym etapie życia zdarza się, że dzieci odczuwają szczególny niepokój o uwagę dorosłego. W takiej sytuacji szukają sposobu na otrzymanie tej uwagi i zdarza się, że za wszelką cenę zrobią coś, co zostanie nagrodzone właśnie uwagą. Rozpoznać to można właśnie poprzez po prostu zauważenie dziecka zamiast wychwalanie pod niebiosa tego co akurat robi. Jeśli dziecko próbuje się przechwalać i walczyć o pochwały bo potrzebuje uwagi – to można realizować tę potrzebę inaczej.

Pochwała jako wyznacznik więzi

Tutaj wchodzimy na niebezpieczny grunt, w którym przy pochwałach zapali mi się czerwona lampka. Jeśli rodzic daje uwagę dziecku wtedy, kiedy „ono na to zasłuży”, a do tego w takich przypadkach jeszcze obdaruje dziecko deklaracją miłości, wówczas dochodzi do niechcianej zwykle sytuacji, w której dziecko ma poczucie, że na miłość musi zasłużyć.

„Jaki jesteś kochany, że posprzątałeś pokój” - cóż, w prostym języku dziecka mamy „jak nie posprzątam pokoju, to kochany nie jestem”.

Pochwała może być niebezpiecznym uwarunkowaniem miłości, tymczasem większość (wszyscy?) rodziców chce, by dziecko czuło się kochane niezależnie od tego jak się zachowuje. Jeśli czujemy, że w jakiejś relacji dziecko może mieć właśnie takie poczucie, to może warto zaprosić taką osobę do deklaracji uczucia w inny sposób i bez okazji. Dziecko odczuwające bezwarunkową miłość nie potrzebuje pochwał do tego.

Pochwała jako budulec poczucia wartości

Wspominałem już o zewnątrzsterowności i tutaj znajduje się jego kontynuacja. To na czym dziecko buduje swoje poczucie wartości bardzo zależy od komunikatów dorosłych. Rodzic podejmuje (świadomą lub nie) decyzję o tym gdzie powinno być osadzone poczucie wartości dziecka.

Składa się na to także wspomniany element „za co jestem kochany”, to też jest pewien element poczucia wartości. Poza tym pojawia się wątek: kto mi mówi o moich cechach, kto na nie wskazuje, kto ocenia moje zachowania i dzieła. W pochwałach tę rolę od dziecka przejmuje drugi człowiek. Zwłaszcza, jeśli pochwały nie dotyczą zachowań ale prowadzą do nadawania określeń. Tym samym pojawia się zewnętrzne oparcie poczucia wartości.

Osobiście w Radiu Bajka zatrzymywałem jakiekolwiek określanie dziecka na poziomie krótkiej rozmowy telefonicznej. Nawet jeśli dziecko udzielało dobrej odpowiedzi w konkursie, nie słyszało „jesteś mądry”, bo nie jest rolą animatora radiowego nadawać dziecku cechy i poniekąd wartość. Dalej idące zwroty zakazane to „cudowny, wspaniały, idealny”.

Kiedy dziecko co chwila z zewnątrz słyszy określenia swojej wartości, wówczas zaczyna powoli poszukiwać jej właśnie na zewnątrz. Skoro przez całe życie słyszy się je w ocenach innych, to jak inaczej można go szukać? Wówczas oczywiście pochwały podnoszą to poczucie wartości, ale w momencie, kiedy dziecko zmieni środowisko na mniej serdeczne, może mieć problem z jego utrzymaniem.

Jeśli natomiast ono samo wie, że jest wartościowe, od małego uczy się samo dostrzegać siebie, swoje zachowania, swoje cechy, wady i zalety, wówczas owo poczucie wartości zostanie osadzone niezależnie od środowiska w jakim się znajdzie.

Pochwała jako element relacji z otoczeniem

Jest jeszcze jeden element chwalenia, który moim zdaniem można wziąć pod uwagę. To jest właśnie pochwała jako relacja z otoczeniem, w sensie pokazania dziecku preferencji osób dookoła.

Dzięki chwaleniu dziecko dostaje informacje, co się innym podoba, a co nie. Jeśli na kimś mi zależy i chcę by się czuł dobrze w moim towarzystwie, wsłucham się wówczas w jego reakcje na moje działania. Słysząc pochwałę pewnie postaram się powielić dane zachowanie, także ku jego zadowoleniu.

Przeciwnicy chwalenia w takiej sytuacji poszukują okazywania swojej wdzięczności, zadowolenia z tego co zrobiła druga osoba. Bez etykietowania drugiej osoby lub tego co zrobiła. Czyli „mi się podoba Twój rysunek”, zamiast „wspaniały rysunek”. „Cieszę się, że powiesiłeś pranie, mam mniej do zrobienia!” zamiast „co za wspaniały synek powiesił mi pranie”. Dziecko dostaje jasny komunikat co jest lubiane przez daną osobę, ale nie otrzymuje w tym żadnej etykiety, ani pracy ani siebie samego.

Oczywiście jest przy tym lampka alarmowa, czy dziecko nie zabiega za mocno o to zadowolenie rodzica, który w ten sposób to deklaruje, wówczas pojawia się dokładnie ta sama uwaga co w przypadku szukania pochwały w celu potwierdzenia więzi.

Końcowy wniosek jest jasny – chwalenie ma bardzo wiele twarzy. Jest swoistą formą nagrody, która dotyka kilku istotnych tematów, które mogą być także dotykane w inny sposób. Na pewno nie powiem, że nie należy chwalić, ale dobrze jest wiedzieć co taką pochwałą chcemy osiągnąć i czy przypadkiem nie działamy sobie wbrew albo nie ma prostszych środków. A może właśnie w taki sposób łatwiej nam jest coś okazać i wolimy pochwałę razem z jej efektami ubocznymi? Można i tak choć wydaje mi się, że warto się przyglądać czy wspomniane efekty uboczne nie mają zbyt dużej wagi.

Dżasti, fajnie napisane, z tej drugiej strony. Ja chwalona byłam i jestem za to moim rodzicom wdzięczna. I nawet wypróbowałam dzisiaj z krótkim "o, super to zrobiłeś" i zaciesz jest identyczny jak z tym, kiedy mówię pochwałę "rozszerzoną"... Także szczerze mówię - ja różnicy nie widzę, przynajmniej nie przy tym.

Winni, pytam bez złośliwości - stało by się naprawdę tyle złego w głowie dziecka, gdyby w tym momencie mama/tata/ktokolwiek powiedział też, że obrazek po prostu jest bardzo ładny?

Generalnie, jako pedagogowi, ten tekst do mnie trafia i rozumiem o co chodzi. Natomiast jako rodzicowi - już trochę mniej.
Poza tym nie bardzo rozumiem potrzeby wyboru pomiędzy nagrodą lub karą - przynajmniej w kontekście tego nieszczęsnego obrazka.